BAĞIMLILIK VE BESLENME

Karşımıza en sık çıkan bağımlılıklarda ilk sıraya sigara bağımlılığını koyabiliriz. Yapılan araştırmalara göre sigara içenler içmeyenlere göre daha fazla kalori aldığı gözlenmiştir fakat kilo ortalamalarının içmeyenlere göre daha düşük olduğu belirlenmiştir. Bu da sigarayı bırakma sürecinde alınan 5 -10 kiloyu açıklayan bir bilgidir. Sigarayı bırakan kişilerde daha fazla kalori alındığı gözlenmiştir. Nikotin merkezi sinir sistemini doğrudan etkileyerek açlık tokluk duygusunu da değiştirir.

Sigarayı bırakanların kilo almasının diğer sebepleri ise : bağımlılık yiyeceklere doğru kaymaya başlar, genellikle yemeklerini tatlıyla sonlandırırlar. Nikotin seratonin hormonunu tetikler, bırakanlar bunu tatlıyla tamamlamaya çalışır. Sigara içenlerde besinlerin bağırsaktaki emilimi azalır bırakınca normale döner , tatlı duyguları düzelir oral alım artar.

Nikotin bağımlılarında C vitamini ihtiyacı bağımlı olmayanların 2 katıdır. Karoten cildi korur nikotinin ciltte bırakacağı hasarı önlemek için karoten alımı artırılmalıdır. Canınız sigara istediğinde vücudunuzun silisyum ve tirozin ihtiyacı vardır. Yağlı tohumlarda silisyum, C vitamini desteği kırmızı turuncu yeşil meyve ve sebzelerde tirozin vardır.

Kafein merkezi sinir sistemi uyarıcıdır. Beyni uyandırır sindirim sistemini uyarır, metabolizmayı hızlandırır. Yağ yakıcı olarak bilinir. Fazlası çarpıntı uykusuzluk ağız kuruluğu hazımsızlık ve konsantrasyon bozukluğu yapar. Fazla alımı bağımlılık yapar. Günde 700 mg’den daha fazla alınan kafein, bağımlılığı işaret eder. Kahvenin çeşidine ve gün içinde diğer kafein alımlarına bağlı olarak, günde ortalama 7-8 bardak çay ve 2-3 bardak kahve, 700 mg’yi tamamlamaya yeter. 1 bardak demli çayda 40-80 mg kafein bulunur.

Canınız kahve istediğinde vücudunuzun fosfor sülfür tuz demire ihtiyacı vardır. Bunları et, tavuk, balık, yumurta, süt ürünleri yağlı tohumlar yumurta sarısı turp kırmızı biber deniz tuzu elma sirkesi yeşil yapraklı sebzeler et balık kümes hayvanlarından karşılayabilirsiniz. Sigara ile kahve ya da çayın birlikte tüketilmesi ayrı ayrı tüketilmesine göre daha çabuk ve şiddetli bir bağımlılığa neden olur. Özellikle sigarayı bıraktıktan sonra aşırı kafein tüketimine devam edenlerde vücut bu maddeyi nikotin gibi algılar ve yoksunluk belirtileri daha da artar.

Kafein denildiğinde akla ilk gelen içecek kahve olur. Ancak kahve çeşitleri ve çay dışında birçok kafein kaynağı vardır. Tüm gazlı içecekler, enerji içecekleri, içine kakaonun girdiği tatlı, dondurma ve çikolata çeşitleri, farkına varmadan çocukların kafein almasına sebep olur. Çocuklar kafeinin zararlı etkilerine daha duyarlıdır ve daha hızlı bağımlılık kazanırlar. Yapılan araştırmalar çocukların kafeine yetişkinlerden 3 kat daha duyarlı olduklarını ortaya koyuyor. Çocukların günde içtiği 1 kutu kola, 3 fincan kahveye eş değerdedir.

Özellikle sabahları günlük kafein alımını yüksek tutanların kahve içmeden güne başlayamayanları, bu durumdan bir an önce kurtulmaları için kahve alışkanlığını bırakmak ve alternatif içeceklere yönelmeleri gerekir. Örneğin güne suyla başlamak çok daha faydalı bir tercihtir. Sabahları taze nane yaprakları ve bir tatlı kaşığı tarçın ile tatlandırılan bir bardak su içildiğinde, vücut kafeinden çok daha sağlıklı bir şekilde uyanır ve metabolizma çalışmaya başlar. Ayrıca bitki çayları da güne başlamak için sağlıklı bir alternatiftir. Bu yüzden sabahları zencefil ya da tarçın gibi bitkilerin çayları ile de güne başlanabilir.

Vücuda kafeinsiz ne kadar sıvı girerse kafeinin etkilerinin atılması o kadar kolaylaşır. Alkol bağımlılığında karaciğer kalp beyin kas hasarına ve sağlıksız kilo alımına sebep olur. Kronik alkoliklerde tiamin ve folik asit düzeyleri ciddi anlamda düşüktür bu da diğer besin öğelerinin emilimini engelleyebilir. Canınız alkol isterse vücudunuzun avenin , kalsiyum , glutamin , potasyum , protein ihtiyacı var demektir. Bunları et, yoğurt, süt, yumurta, yulaf ezmesi brokoli peynir kırmızı lahana suyu siyah zeytin patates ve muz ile karşılayabilirsiniz.

Günümüzün ve diyetlerin en sık karşılaşılan bağımlılıklarından diğeri ise şekerdir. Şeker istediğinizde vücudunuzun kral karbon fosfor sülfür triptofan içeren besinlere ihtiyacı vardır. Bunları brokoli üzüm peynir meyve tavuk et süt yumurta kuru baklagiller soğan sarımsak lahana ıspanak hindi tatlı patatesten karşılayabilirsiniz.