EN SIK YAPTIĞIMIZ PSİKOLOJİK HATALAR

· Zihin okuma

İşlevsel olmayan bir düşünce hatasıdır. Bu düşünce hatasında kişiler kendileri dışındaki tüm insanların kendileri gibi olduklarını varsayarlar. Bu yansıtma kişiye çoğu zaman gerçekmiş gibi gelir. Başka bir deyişle, karşıdaki kişinin davranışından yola çıkarak onun zihninden geçenler hakkında varsayımlarda bulunmaktır. Bu varsayımlar çoğu zaman negatif yöndedir. “Sormaya gerek yok, ne söyleyeceğini biliyorum.”

· Felaketleştirme

Kişi; dert veya sorunlara, onları çözemediği takdirde dünyanın sonu gelecek hissi ile yaklaşır. Geleceği hep olumsuz olarak öngörmektir. “Bu çok kötü bir sınav sonucu, okul hayatımın sonu geldi.”

· Aşırı Genelleme

Yaşanılan tek bir olaya dayanarak genellikle olumsuz sonuç çıkarma eğilimidir. Aşırı genelleme yapan kişiler sık sık “ asla, her zaman, hiç kimse, daima, kesinlikle” gibi kelimeler kullanır. “ Biriyle tartıştığınızda ; kimse beni sevmez zaten”

· Seçici Soyutlama

Yaşanan olayları tümüyle ele almak yerine içinden bir parçayı alarak onu öne çıkarmaktır. Zihinsel süzgeç olarak da adlandırılan bu düşünce tarzı, bireyin yaşadığı olayla ilgili farklı yönde kanıtlar olmasına rağmen tek bir detaya dayanan olumsuz değerlendirmeler yapmasıdır. “ Genel olarak iyi olduğumuz bir alanda biri olumsuz bir yorum yaptığında, eleştiriye odaklanıp kendini başarısız görme.”

· Kişiselleştirme

Bireyin kendisiyle ilgili olmayan veya çok az ilgili olan bir olayı kendisiyle bağlantılı görmesi ve olayın olumsuz sonuçlarından kendisini sorumlu tutmasıdır. Bu durumda genellikle utanç ve suçluluk duygularına yol açar. “ Çocuğu kötü bir not alan annenin -ben kötü bir anneyim- diye düşünmesi.”

· “Ya Hep Ya Hiç” Şeklinde Düşünmek

Kendimizi, durumları ya da kişileri ya en iyi ya da en kötü yönleriyle değerlendirip ara seçenekleri hesaba katmama hatasıdır. Bu düşünce, doğru ve yanlış arasında pek çok derece bulunabileceğini unutup bir şeyi ya doğru ya da yanlış şeklinde yorumlamamıza neden olur. Hayat, siyah veya beyaz olarak iki uçta yaşanır. “ Eğer beni sevmezse asla mutlu olamam.”

· Olumluyu Göz Ardı Etmek

İyi şeylerin yaşanmış olması gözlemlenmiş olsa bile önemli olarak görülmez. Başarılar şansa ya da başka sebeplere bağlanır. “Tamam dersler iyi gidiyor ama bu bir öğrenci olarak bu zaten benim görevim.”

· Hatalı Falcılık Yapmak

Gelecekte olacak olayların kötü olacağına dair tahminlerde bulunmak, bu tahminlerin gerçekleşmiş olgular olduğunu düşünmek. Bu düşünce tarzı kişiyi umutsuz ve çaresiz olmaya iter. “Arkadaşlığımız asla o eski ve güzel haline dönmeyecek.”

· Etiketlemek

İnsanların veya durumların hiçbir zaman değişmeyeceği varsayımı ile bunlara sürekli ve genelleyici bir şekilde olumsuz atıflarda bulunmak. “Ben hep kaybederim, çok bencil biriyim.”

Rabia Eda Sağlam